موکوسل

"موکوسل" یک اصطلاح کلینیکی است که توضیح می‌دهد در قسمتی از بافت، بزاق تجمع یافته و باعث تورم شده است. علت تجمع بزاق در یک ناحیه می‌تواند ضربه، تروما و یا انسداد مجرای غدد بزاقی فرعی باشد. هرچند گاهی به موکوسل mucous retention cyst  گفته می‌شود، اما این یک غلط مصطلح است. زیرا این ضایعه یک کیست واقعی نیست و اطراف آن با اپیتلیوم احاطه نشده است و در واقع یک کیست کاذب تلقی می‌شود. از آن جایی که این ضایعه از جمله ضایعات براقی محسوب می‌شود، علت و منشاء موکوسل را در غدد بزاقی جستجو می‌کنیم. 

توجه داشته باشید برای درمان موکوسل موثرترین راه مراجعه به بهترین متخصص بیماری های دهان در تهران است. متخصص بیماری های دهان با تشخیص و ارائه انواع راه‌های درمانی شما را در درمان این بیماری یاری می‌کند.

انواع موکوسل 

از نظر بافت شناسی موکوسل به دو نوع زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

extravasation type یا نوع ترشحی: موکوسل ترشحی ثانویه با ضربه به یک مجرای ترشحی غدد بزاقی فرعی به وجود می‌آید و باعث تشکیل یک حوضچه از بزاق درست در بافت زیر مخاطی می‌گردد. 

Retention type یا نوع احتباسی: موکوسل احتباسی به علت انسداد در یک مجرا به وجود می‌آید. این انسداد اغلب توسط یک سنگ بزاقی (سیالولیت)، اسکار در اطراف مجرای بزاقی و یا تومور اتفاق می‌افتد. در ادامه باعث اتساع مجرای بزاقی می‌شود و همین مجرای متسع شده حالت کیست پیدا می‌کند.

موکوسل‌های سطحی معمولا کوچکتر و شایع‌تر از انواع مولتیپل(چندتایی) هستند. تجمع موسین بزاقی در محل خروجی مجرای بزاقی به سطح اپیتلیوم بافت همبند ممکن است ایدیوپاتیک یا ثانویه با ضربه اتفاق بیافتد و باعث تشکیل موکوسل گردد.

موکوسل‌های نوع احتباسی در افراد مسن‌تر دیده می‌شوند و شایع‌ترین محل آن‌ها در لب بالاست.

خصوصیات ظاهری موکوسل 

یک موکوسل دهانی از نظر ظاهری داری خصوصیاتی است که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. متحرک و بدون درد  
2. نرم، گرد و گنبدی شکل
3. سطح مروارید مانند یا نیمه شفاف یا دارای ته رنگ آبی
4. سایز حدود 2 تا 10 میلی متر