الاستین
الاستین یکی از فراوانترین پروتئینهای بدن انسان است که باعث انعطافپذیری و کشسانی اندامهایی چون پوست، ریه، مثانه و رگهای خونی میشود. این پروتئین جزء اصلی فیرهای الاستیک است که در ماتریکس خارج سلول به بافت همبند کمک میکند تا پس از کشیده شدن به حالت اولیهی خود بازگردد. در نتیجه، میزان انعطافپذیری الاستین ۱۰۰۰ برابر بیشتر از کلاژن است. اما با این وجود فیبرهای کلاژن ۹۰ درصد پوست و الاستین ۱۰ درصد آن را تشکیل میدهد.
جالب است بدانید که سنتز الاستین در بازهی زمانی محدودی، از موقع رشد جنین تا اواخر نوجوانی، انجام میشود. این پروتئین در عین حال نیمه عمر طولانی مدتی دارد؛ در نتیجه همهی افراد سالم تا آخر عمر با کمبود آن مواجهه نمیشوند.
تفاوت میان الاستین و کلاژن چیست؟
بسیاری از افراد به اشتباه تصور میکنند که الاستین نوعی کلاژن است. اما واقعیت این است که الاستین و کلاژن دو نوع پروتئین متفاوت هستند و اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند. نقش کلاژن در ساختار پوست حفظ ساختار و خاصیت ارتجاعی آن است در حالی که الاستین به ایجاد کشش در پوست کمک میکند. با افزایش سن الاستین پوست کاهش پیدا میکند؛ به طوری که وقتی فرد پوست خود را نیشگون میگیرد دیگر مانند قبل خیلی سریع به حالت اولیهی خود بازنمیگردد. همانطور که گفتیم وجود هر دوی این پروتئینها در پوست برای حفظ سلامت و شادابی آن مهم است.
دلایل کمبود الاستین پوست و بدن
پیری یک فرآیند طبیعی است که شما به هیچ وجه نمیتوانید از آن اجتناب کنید. متاسفانه با افزایش سن میزان تولید کلاژن و همینطور الاستین در بدنتان کاهش پیدا میکند و به مرور زمان پوست شما سفتی و جوانی خود را از دست میدهد. بروز چینوچروک، بروز خطوط اخم و خنده و افتادگی در پوست همگی از علائم کمبود الاستین هستند. علاوه بر این، محیط و بیماریهای جسمی هم میتوانند در تخریب و کمبود این ماده تاثیر داشته باشند.
- بیماری آترواسکلروز: بیماری آترواسکلروز که در آن تجمع رسوبات در درون رگها باعث انسداد یا تنگی آنها میشود میتواند بر کاهش الاستین بدن و پوست هم تاثیرگذار میگذارد.
- سندرم ویلیامز-بورن: سندرم ویلیامز-بورن یا ویلیامز نوعی اختلال ژنتیکی است که بر کروموزوم ۷ که الاستین پوست را تنظیم میکند تاثیرمیگذارد.
- بیماری کوتیس لاکسا: کوتیس لاکسا نوعی بیماری نادر است که در آن پوست انسان خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهد و شل، افتاده یا چروکیده به نظر میرسد. ابتلا به این بیماری با کمبود شدید الاستین همراه است.